۱_ سارا از یک فروشگاه، تعداد k جلد کتاب نو به مبلغ هر کدام ۷۰۰۰۰ تومان و s جلد کتاب دست دوم به مبلغ هر کدام ۲۰۰۰۰ تومان خریده است.
الف) یک عبارت جبری برای مجموع خرید سارا بنویسید.
ب) اگر سارا ۳ کتاب نو و ۶ کتاب دست دوم خریده باشد، در مجموع چه مبلغی پرداخت کرده است؟
این مسئله به ما یاد میدهد چگونه هزینههای مختلف را با عبارتهای جبری نمایش دهیم و سپس با جایگذاری عدد، مقدار آن را محاسبه کنیم. 📚
**الف) عبارت جبری برای مجموع خرید:**
- **هزینه کتابهای نو:** تعداد $k$ کتاب ضربدر قیمت هر کدام ($۷۰,۰۰۰$) میشود: $۷۰۰۰۰k$
- **هزینه کتابهای دست دوم:** تعداد $s$ کتاب ضربدر قیمت هر کدام ($۲۰,۰۰۰$) میشود: $۲۰۰۰۰s$
- **مجموع خرید ($C$):** حاصل جمع این دو هزینه است.
$$C = ۷۰۰۰۰k + ۲۰۰۰۰s$$
**ب) محاسبه مبلغ پرداخت شده:**
در این قسمت، مقادیر $k=۳$ (کتاب نو) و $s=۶$ (کتاب دست دوم) را در عبارت جبری بالا جایگذاری میکنیم:
$$C = ۷۰۰۰۰(۳) + ۲۰۰۰۰(۶)$$
$$C = ۲۱۰۰۰۰ + ۱۲۰۰۰۰ = ۳۳۰۰۰۰$$
بنابراین، سارا در مجموع **۳۳۰,۰۰۰ تومان** پرداخت کرده است.
۲_ کتابخانهٔ ملی ... اگر m نسخهٔ خطی و n نسخهٔ چاپی در این کتابخانه نگهداری شود و از هر نسخهٔ خطی ۲ میکروفیلم (ریزفیلم) و از هر نسخهٔ چاپی یک میکروفیلم تهیه شده باشد، تعداد کل میکروفیلمها را با یک عبارت جبری نشان دهید.
اگر ۱۰۰۰ نسخهٔ خطی و ۵۰۰۰ نسخهٔ چاپی وجود داشته باشد، تعداد کل میکروفیلمها را پیدا کنید.
این مسئله شامل دو بخش است: ابتدا ساختن یک عبارت جبری کلی و سپس محاسبه مقدار عددی آن.
**۱. عبارت جبری برای تعداد کل میکروفیلمها:**
- **میکروفیلمهای نسخ خطی:** برای هر یک از $m$ نسخه خطی، ۲ میکروفیلم تهیه میشود. پس تعداد آنها $۲ \times m = ۲m$ است.
- **میکروفیلمهای نسخ چاپی:** برای هر یک از $n$ نسخه چاپی، ۱ میکروفیلم تهیه میشود. پس تعداد آنها $۱ \times n = n$ است.
- **تعداد کل میکروفیلمها ($M$):** برابر با مجموع این دو مقدار است.
$$M = ۲m + n$$
**۲. محاسبه تعداد کل میکروفیلمها برای مقادیر داده شده:**
مقادیر $m=۱۰۰۰$ و $n=۵۰۰۰$ را در عبارت جبری بالا جایگذاری میکنیم:
$$M = ۲(۱۰۰۰) + ۵۰۰۰$$
$$M = ۲۰۰۰ + ۵۰۰۰ = ۷۰۰۰$$
بنابراین، تعداد کل میکروفیلمها **۷,۰۰۰** عدد است.
۳_ مقدار عددی عبارتهای جبری را به ازای عددهای داده شده به دست آورید.
برای پیدا کردن مقدار عددی هر عبارت، مقادیر داده شده برای متغیرها را در عبارت جایگذاری کرده و حاصل را با رعایت ترتیب عملیات محاسبه میکنیم.
- **عبارت اول: $m+(n-۱)(n-۱)$ به ازای $m=۳$ و $n=-۴$**
$$۳ + (-۴-۱)(-۴-۱) = ۳ + (-۵)(-۵) = ۳ + ۲۵ = ۲۸$$
- **عبارت دوم: $-۶x+y(x-y)$ به ازای $x=۸$ و $y=۱$**
$$-۶(۸) + ۱(۸-۱) = -۴۸ + ۱(۷) = -۴۸ + ۷ = -۴۱$$
- **جدول اول (عبارت $a+۷$):**
| a | a | ۲ | $-۵$ | $\frac{۳}{۴}$ |
|:---:|:---:|:---:|:---:|:---:|
| **a+۷** | $a+۷$ | **۹** | **۲** | **$۷\frac{۳}{۴}$** |
- **جدول دوم (عبارت $-۳b+۴$):**
| b | ۳ | $-۳$ | ۰ | $-\frac{۱}{۲}$ |
|:---:|:---:|:---:|:---:|:---:|
| **$-۳b+۴$** | **$-۵$** | **۱۳** | **۴** | **$۵.۵$** |
۴_ مدیر یک دبیرستان قصد دارد دانش آموزان پایه هفتم را برای بازدید از مناطق جنگی به شلمچه و هویزه اعزام کند. هزینهٔ بلیت قطار برای هر دانش آموز از تهران تا خرمشهر، ۳۳۰ هزار تومان است.
الف) هزینهٔ خرید بلیت برای a دانش آموز را به صورت یک عبارت جبری بنویسید.
ب) اگر مدرسه دارای ۱۲۰ دانش آموز در پایه هفتم باشد، برای تهیهٔ بلیت قطار دانش آموزان چقدر باید بپردازند؟
برای حل این مسئله، ابتدا یک رابطه کلی برای هزینه مینویسیم و سپس آن را برای تعداد مشخصی از دانشآموزان محاسبه میکنیم.
**الف) عبارت جبری هزینه:**
هزینه کل ($C$) برابر است با قیمت هر بلیت ضربدر تعداد دانشآموزان ($a$).
- قیمت هر بلیت: $۳۳۰,۰۰۰$ تومان
- تعداد دانشآموزان: $a$
عبارت جبری به صورت زیر است:
$$C = ۳۳۰۰۰۰a$$
**ب) محاسبه هزینه برای ۱۲۰ دانشآموز:**
مقدار $a=۱۲۰$ را در عبارت جبری بالا جایگذاری میکنیم:
$$C = ۳۳۰,۰۰۰ \times ۱۲۰ = ۳۹,۶۰۰,۰۰۰$$
بنابراین، مدرسه باید **۳۹,۶۰۰,۰۰۰ تومان** بپردازد.
۵_ مقدار عددی عبارتهای جبری را به ازای عددهای داده شده به دست آورید.
برای حل این مسائل، بهتر است ابتدا عبارت جبری را ساده کنیم و سپس مقادیر عددی را جایگذاری نماییم. این کار محاسبات را آسانتر میکند.
- **عبارت اول: $۲(x-۳y+۱)-(۲x-۶y-۳)$ به ازای $x=۱۷, y=-۶$**
۱. **سادهسازی:**
$$۲x - ۶y + ۲ - ۲x + ۶y + ۳$$
$$(۲x-۲x) + (-۶y+۶y) + (۲+۳) = ۰+۰+۵=۵$$
۲. **نتیجه:** عبارت جبری همیشه برابر با **۵** است و مقدار آن به $x$ و $y$ بستگی ندارد.
- **عبارت دوم: $۴x-۳y+۷x-۲(۲x-y+۳)$ به ازای $x=۱۰, y=۲۰$**
۱. **سادهسازی:**
$$۴x-۳y+۷x - (۴x-۲y+۶)$$
$$۴x-۳y+۷x - ۴x + ۲y - ۶$$
$$(۴x+۷x-۴x) + (-۳y+۲y) - ۶ = ۷x - y - ۶$$
۲. **جایگذاری مقادیر** در عبارت ساده شده ($۷x - y - ۶$):
$$۷(۱۰) - (۲۰) - ۶ = ۷۰ - ۲۰ - ۶ = ۴۴$$
۳. **نتیجه:** مقدار عددی عبارت برابر با **۴۴** است.